«رابرت جفري ادواردز» برنده جايزه نوبل پزشکي 2010 و پدر لقاح آزمايشگاهي (IVF) در سن 87 سالگي درگذشت.اين دانشمند برجسته چهارشنبه دهم آوريل (۲۱ فروردين) چشم از جهان فروبست.

«مارتين جانسون» يکي از مقامات دانشگاه کمبريج، «رابرت ادواردز» را «مردي برجسته» خواند که «زندگي بسياري از انسان ها را تغيير داد». «رابرت ادواردز» ۲۹ سپتامبر ۱۹۲۵ در شهر ليدز به دنيا آمد. وي پس از اتمام خدمت سربازي، ابتدا در رشته زيست شناسي تحصيل کرد و سپس به تحقيقات در زمينه باروري و ژنتيک روي آورد. وي اوايل دهه ۱۹۵۰ آزمايش لقاح مصنوعي روي حيوانات را آغاز کرد. در سال ۱۹۶۹ به همراه دکتر «پاتريک استپتو» لقاح تخم خارج از بدن را انجام داد. در اين روش که به آن IVF گفته مي شود، سلول هاي جنسي زن و مردي را که دچار مشکل نازايي هستند، در فضاي آزمايشگاهي لقاح مي دهند و پس از تشکيل سلول تخم، آن را به رحم مادر منتقل مي کنند.

در ژوييه سال ۱۹۷۸ «لوييس براون» به عنوان نخستين نوزاد حاصل از لقاح مصنوعي چشم به جهان گشود. اين تحقيقات در آن زمان البته به دور از حاشيه نيز نبود. کليساي کاتوليک و همکاران دکتر «ادواردز» با انتقاد از روش لقاح مصنوعي، او را آماج انتقادهاي خود قرار دادند. «رابرت ادواردز» زماني در يک مصاحبه گفته بود: «در آن زمان مرا ديوانه خواندند. هيچ کس نمي خواست مسووليت اخلاقي انجام چنين کاري را بپذيرد. مردم به من مي گفتند بچه اي که از اين طريق به دنيا بيايد طبيعي نخواهد بود و تعجب مي کردند اين چه کاري است که من مي خواهم انجام دهم.

اما من هيچ گاه نگران نبودم چون پژوهش هايم نشان داده بود که لقاح مصنوعي درست مانند لقاح طبيعي عمل مي کند.» آکادمي سلطنتي علوم سوئد، در سال ۲۰۱۰ جايزه نوبل در زمينه پزشکي را به خاطر تحقيقات و فعاليت هايش در زمينه لقاح آزمايشگاهي (IVF) به دکتر «رابرت ادواردز» اهدا کرد. دکتر «پاتريک استپتو» همکار «رابرت ادواردز» پيش از اهداي اين جايزه، در سال ۱۹۸۸ درگذشته بود. دکتر «ادواردز» همواره در سخنانش بر نقش برجسته اي که «پاتريک استپتو» در انجام تحقيقات ايفا کرده بود، تاکيد مي کرد.

تاکنون نزديک به پنج ميليون کودک از طريق روش IVF چشم به جهان گشوده اند که خود اين کودکان نيز بعدها صاحب فرزند شده اند. («لوييس براون» نخستين نوزاد حاصل از روش لقاح آزمايشگاهي، هم اينک صاحب دو فرزند است.) دکتر «پيتر براد» استاد کينگز کالج لندن، درباره «رابرت ادواردز» مي گويد: «کمتر زيست شناسي توانسته است چنين تاثير مثبتي بر جهان و بشريت از خود بر جاي بگذارد.»

** گفتني است «رابرت ادواردز» داراي پنج فرزند دختر بود و شعار وي اين بود که «در زندگي هيچ چيز مهم تر از داشتن فرزندي از خود نيست.»
    
    
 

روزنامه شرق ، شماره 1706 به تاريخ 24/1/92، صفحه 6 (جامعه)